اسفنديار قبادي

با وجود آنکه چندين سال است که درباره آپتيمايزري صحبت مي کنم و مقالاتي نوشته ام تاکنون آنگونه که بايد اين کلمه شناخته نشده است. تاکنون هر چه که گفتم و نوشتم درباره شناخت ماهيت علمي اين واژه بوده است اکنون مي خواهم يک اعجاز آشکار آپتيمايزري را تعريف کنم که جلب توجه کند و ديگر به آن به مانند يک کلمه دشوار علمي نگريسته نشود بلکه به صورت يک ورد جادويي براي حل مشکلات فرهنگي و اقتصادي توجه شود. اکثر ورزشکاران قديمي به ويژه پيشکسوتان فوتبال گرگان با ماجراي تاخير تاسف بار بازسازي استاديوم فوتبال شهر گرگان آشنا هستند. در حدود 35 سال قبل زمين فوتبال گرگان خاک آلود شده بود به طوري که در زمان بازي، گرد و خاکي نفس گير ايجاد مي کرد و با اندک بارندگي گل آلود مي شد و امکان بازي به ويژه برگزاري مسابقات فوتبال را نداشت. پيست دووميداني هم مخروبه بود. براي حل اين مشکلات طرحي نسنجيده بدون درنظر گرفتن مخارج هنگفت ارائه گرديده بود. بدين ترتيب که در سطح حدود 15 هزار مترمربع مساحت زمين فوتبال و پيست دوميداني اطراف آن در ابتدا يک متر خاک سطحي زمين با بلدوزر در هفت محل زمين به صورت تپه هايي مجزا تل انبار شود و سپس با لودر و کاميون خاک ها به خارج از زمين حمل گرديده و به جاي آن به ارتفاع يک متر گراويل دانه بندي فرش شود!؟ و سپس روي زمين فوتبال خاک زراعي ريخته و چمن طبيعي کاشته شود و پيست دوميداني هم تارتان شود!؟  لازم به ذکر است اين طرحي متداول براي ساخت استاديوم هاي ورزشي بزرگ در کشورهاي ثروتمند و پرباران است. يک متر خاک سطحي با بولدوزر در هفت محل داخل زمين جمع آوري گرديد ولي ديگر بودجه و پولي باقي نمانده بود و همگان طرح را رها کرده مستاصل مانده بودند و فقط زنده ياد آقاي محمدرضا منصوريان از پيشکسوتان، مربي و عضو هيئت فوتبال گرگان که انساني شريف و سخت کوش بودند با کمک هاي مردمي و کمک از ادارات و نهادهاي دولتي لودر و کاميون تهيه مي کردند و چند روزي به حمل خاک مي پرداختند. سه سال و چندي از جمع آوري خاک ها گذشته بود و چند هفته اي هم آقاي منصوريان هفته اي يکي دو سه روز به تخليه خاک ها مي پرداختند. با توجه به راندمان کار به نظر مي رسيد که فقط حمل خاک ها بالغ بر 50 سال وقت لازم دارد. در طول سه سال که طرح نيمه کاره رها شده بود در فصول بارندگي  زمين گود شده تبديل به برکه هاي وسيع آب مي شد و بدگويان طعنه مي زدند در آب ها پرورش ماهي کنيد. زمين فوتبال نابود شده بود و کاري از هيچکس بر نمي آمد و طرح به امان خدا سپرده شده بود. در آن زمان فقط و فقط آقاي منصوريان بدون دستمزد و همواره با هزينه شخصي به دنبال سامان دادن به اين طرح بودند. پس از سه سال و چندي که از شروع اجراي طرح گذشته بود بر همگان آشکا گرديده بود که اين طرح امکان اجرا ندارد. بالاخره دوندگي ها و مراجعات مکرر آقاي محمدرضا منصوريان به نتيجه رسيد و در جلسه اي که اکثر مسئولان ذيربط حضور داشتند قرار شد طرح تغيير کند به طوري که قابل اجرا باشد. بدين صورت که تپه هاي خاک را که سه سال باد و باران و يخبندان زمستانه را گذرانده بود و تقريبا احيا شده بود به زمين بازگردانده شود و در طول زمين به فاصله هر 20 متر يک زهکش عرضي به عمق يک متر و پهناي عرض پاکت بيل مکانيکي (60 سانتي متر) حفر شود و دو زهکش طولي در دو طرف زمين فوتبال، زهکش هاي عرضي را به هم مرتبط نمايند و جزئياتي ديگر با اين تغيير، هزينه خريد و حمل گراويل دانه بندي به کمتر از 5 درصد طرح اوليه کاهش يافت و هزينه حمل خاک ها هم به صفر رسيد در نتيجه در هزينه بازسازي زمين بالغ بر 96 درصد صرفه جويي انجام گرفت و بدين ترتيب طرح امکان اجرا پيدا کرد و با پشتکار آقاي منصوريان و مراجعه به همه ادارات به ويژه ادارات ذيربط، جلب مشارکت عمومي حاصل گرديد و طرح بازسازي زمين فوتبال در کمتر از چهار ماه به پايان رسيد. در اينجا اينکه چه ادارات و چه کساني مددکار آقاي منصوريان بودند بحث ما نيست، مهم اين است که با تغيير يک طرح در جهت بهبود (آپتيمايزري) بيش از 96 درصد صرفه جويي انجام گرفته، عقل درک مي کند که وقتي آپتيمايزري بتواند در اجراي يک طرح 96 درصد کاهش هزينه در پي داشته باشد، در همه کارها هم مي تواند مشکل گشا باشد. البته 96 درصد صرفه جويي در يک طرح استثنايي است و معلوم است که کيفيت اين طرح نسبت به طرح اوليه کاهش يافته ولي اينکه توانسته يک طرح غيرممکن را امکان پذير کند خود يک شگفتي است. در خاتمه جهت يادآوري، تعداد معدودي از معاني و مفاهيم بسيار گسترده اين فلسفه فکري را تکرار مي کنم: انديشيدن، برنامه ريزي کردن و سپس به بهترين طريق ممکن عمل کردن. وقت شناسي، جلوگيري از هر خطا و اشتباه، صرفه جويي در هزينه هاي زائد، با کمترين نهاده بيشترين بازده را به دست آوردن و گوشزد کردن هر خطا با کمترين مصرف وقت و انرژي بيشترين عايدات را کسب کردن، هرگونه کار غلطي را اصلاح کردن، بهينه سازي و سنجيده عمل کردن، لامپ اضافه را خاموش کردن، تعدادي از معاني و مفاهيم گسترده آپتيمايزري است که به عقيده اين حقير نوشداروئي براي جبران عقب ماندگي هاي فرهنگي و اقتصادي ماست. چون اساس و پايه آپتيمايزري بر انديشيدن استوار است و چون علت تمامي مشکلات و معضلات کشور از جمله تصادفات رانندگي از بي فکري است، به اين نوشدارو نياز داريم.

در خاتمه از همه دلسوزان کشور به ويژه مسئولان محترم جرائد و مسئولان محترم صدا و سيما استمداد مي طلبم که در شناساندن اين کلمه و مفهوم نجات بخش آن کمک کار ملت ايران باشند.