روز قلم پاسداشت انديشه


یاددداشت اول |

فاطمه سراواني  

 

ايام شهادت سالار شهيدان امام حسين بن علي (ع) و ياران با وفايش را تسليت مي گوييم، اميد آنکه عزاداري هاي شهروندان مورد قبول درگاه حق قرار گرفته باشد، در ميان مناسبتهايي که گذشت روز چهاردهم تير ماه روز قلم بود، روز قلم، نه صرفاً يک مناسبت تقويمي، بلکه فرصتي است براي بازانديشي در باب جايگاه رفيع قلم و انديشه در بستر فرهنگ و تمدن ايراني. تقارن اين روز با جشن تيرگان، جشني که يادآور دلاوري و ازخودگذشتگي آرش کمانگير است، بر غناي اين تأمل مي‌افزايد و دريچه‌اي نو به سوي فهم نقش قلم در تعيين مرزهاي فکري و فرهنگي يک ملت مي‌گشايد.

قلم، همواره به عنوان نمادي از خرد، دانش و ابزاري براي ثبت و انتقال تجربيات بشري مورد تکريم بوده است. از دوران باستان که انسان‌هاي اوليه بر ديواره غارها نقاشي مي‌کشيدند تا عصر حاضر که شبکه‌هاي اجتماعي جولانگاه نشر سريع و گسترده اطلاعات هستند، قلم نقش بي‌بديلي در شکل‌دهي به افکار عمومي، ترويج فرهنگ و تمدن و ثبت رويدادهاي تاريخي ايفا کرده است. در ايران، اين نقش از اهميتي دوچندان برخوردار بوده است. ادبيات غني فارسي، با شاعران و نويسندگاني که آثارشان در طول قرون متمادي نسل به نسل منتقل شده است، گواهي بر اين مدعاست. از شاهنامه فردوسي که حماسه‌اي ملي را در قالب شعر به تصوير کشيده تا گلستان سعدي که آموزه‌هاي اخلاقي و اجتماعي را در زباني شيوا و دلنشين بيان مي‌کند، قلم همواره به عنوان ابزاري براي حفظ و انتقال هويت ملي و ارزش‌هاي فرهنگي مورد استفاده قرار گرفته است.

اما روز قلم تنها به گذشته تعلق ندارد. در عصر حاضر، با گسترش روزافزون رسانه‌ها و شبکه‌هاي اجتماعي، نقش قلم از هميشه مهم‌تر شده است. در دنيايي که اطلاعات با سرعت نور در حال گردش است، صاحبان قلم وظيفه دارند با دقت، صحت و مسئوليت‌پذيري بيشتري به توليد و انتشار محتوا بپردازند...

قلم نه‌تنها مي‌تواند ابزاري براي روشنگري و آگاهي‌بخشي باشد، بلکه مي‌تواند در خدمت ترويج دروغ و فريب نيز قرار گيرد. از اين رو، ضروري است که صاحبان قلم با درک اين مسئوليت خطير، همواره در پي حقيقت باشند و از سوءاستفاده از اين ابزار قدرتمند اجتناب کنند.

تقارن روز قلم با جشن تيرگان نيز معنادار است. آرش کمانگير، با پرتاب تيري که مرزهاي سرزمين را تعيين کرد، نمادي از فداکاري و ازخودگذشتگي است. قلم نيز، همچون تير آرش، مي‌تواند مرزهاي فکري و فرهنگي را مشخص کند. يک نويسنده يا روزنامه‌نگار با قلم خود مي‌تواند به مبارزه با جهل و ناداني برخيزد، از حقوق مردم دفاع کند و در جهت اصلاح جامعه گام بردارد. اما اين مهم تنها زماني محقق مي‌شود که قلم با شجاعت، صداقت و تعهد همراه باشد.

در پايان بايد گفت روز قلم فرصتي است براي تجليل از تمامي صاحبان قلم که در طول تاريخ در جهت اعتلاي فرهنگ و انديشه اين سرزمين تلاش کرده‌اند. همچنين، يادآوري اين نکته است که قلم، امانتي گرانبهاست که بايد در راه درست و براي بيان حقيقت به کار گرفته شود. بياييد در اين روز، با پاسداشت قلم و انديشه، گامي در جهت توسعه فرهنگي و ارتقاي سطح آگاهي جامعه برداريم و با تکيه بر خرد و دانش، فردايي روشن‌تر براي ايران عزيز رقم بزنيم. آينده‌اي که در آن، قلم نه به عنوان ابزاري براي تفرقه‌افکني و ترويج دروغ، بلکه به عنوان چراغي براي هدايت و روشنگري مورد استفاده قرار گيرد.