مولفه هاي تمدن ساز در انديشه شهيد دکتر بهشتي


یادداشت |

مصيب عباسي

در هفتم تيرماه 1360 با منفجر نمودن دفتر مرکزي حزب جمهوري اسلامي توسط منافقين، موجب شهادت آيه الله دکتر بهشتي وجمع زيادي از مسئولان وانديشمندان گرديد وکشور را در شوک سخت قرار داد؛ اما با مديريت ودرايت حضرت امام رحمه الله عليه وهمگرايي مسئولان ومردم فضاي کشور آرام و با تشييع با شکوه شهداي هفتم تير انرژي تازه ايي به کالبد نظام وارد شد و اراده ملت و نيرو هاي مسلح معطوف به جنگ گرديد.  تجليل حضرت امام از شهيد بهشتي و معرفي او به عنوان يک ملت براي ملت ضربه سختي بر انديشه وايديولوژي سازمان منافقين ‌وارد ساخت. شناخت مردم و دانايان و صاحبان رسانه و قلم از شهيد بهشتي پس از شهادت او بيشتر نمايان شد و از آن زمان تا اکنون شهيد مظلوم بهشتي به عنوان يک شخصيت انقلابي ونظريه پرداز در افکار عمومي مطرح گرديد.

مولفه هاي تمدن ساز

1- استقلال خواهي               2- نظام سازي

3- مردم گرايي                     4- اسلام گرايي

5- دشمن شناسي                 6- عدالت خواهي

7- تحول گرايي                   8- غرب شناسي

9- ايران شناسي

 تبيين موارد فوق در آثار نشر يافته ايشان محقق شده است .او در جريان انقلاب اسلامي نقش بسيار موثر در تبيين آرمان هاي انقلاب اسلامي داشت و در مجلس خبرگان قانون اساسي در تدوين اصول قانون اساسي پيشگام بود. همين قدرت انديشه و تبيين او موجب عصبانيت منافقين وآمريکا گرديد. جمله معروف او درباره آمريکا نشان از دشمن شناسي او دارد. وي درباره آمريکا گفت:

" اي آمريکا از ما يا از ملت ما عصباني باش و از اين عصبانيت بمير " اين جمله شعار نيست بلکه متکي بر يک هندسه معرفتي است که قريب به بيست تا سي سال قبل از انقلاب اسلامي در وجود او شکل گرفته و انقلاب فرصت گرانبهايي براي ظهور آن گرديد. شناخت عميق او از گفتمان هاي ايدئولوژيک غربي از جنس مارکسيسم و ليبرابيسم ونيز تسلط براي انديشه سياسي واجتماعي اسلام و باورهاي ديني وملي مردم ايران‌ از وي يک مجاهد عالم ونظريه پرداز ساخت. آمادگي وي در مناظرات فلسفي و پخش آن از سيماي جمهوري اسلامي دليل بر اين ادعا است افسوس که اين سيره کم فروغ شده است.

وي انقلاب را براي سرنگوني سلطنت پهلوي نمي خواست بلکه وي معتقد بود که انقلاب بايد آغازي براي ساخت يک نظام سياسي جديد بر پايه اسلام سياسي و اجتماعي باشد و نمي توان آرمان هاي انقلاب را با نظام عصر پهلوي محقق کرد و در اين مسير با تفکر مرحوم بازرگان مخالف بود.

در انديشه نظام سازي شهيد مظلوم بهشتي، جمهوريت از جايگاه ويژه ايي برخوردار بود وهمت وي در تاسيس حزب جمهوري اسلامي وهمسو ساختن مرامنامه واساسنامه حزب با انديشه وسيره سياسي امام خميني از خصايص ممتاز وي وهمفکرانش بوده است. مردم گرايي شهيد بهشتي در دو بعد زير تعريف مي گردد.

الف- خدمت بي ادعا به مردم به ويژه به روستا نشينان از طريق جهاد سازندگي و پذيرش مسئوليتي در اين نهاد.

ب- رشد بينش سياسي ونشاط اجتماعي مردم و افزايش مشارکت مردم در سرنوشت کشور از طريق توسعه احزاب.

موارد فوق بستري مهم براي ظهور عدالت اجتماعي و مقابله با فقر ومحروميت مزمن در شهر وروستا بوده است.

انقلاب اسلامي ايران با حضور متفکراني چون شهيد بهشتي به منصه ظهور رسيد و براي رفتن به قله تمدن نوين اسلامي نيز به تفکر شهدا و امام شهدا ومقام معظم رهبري نياز دارد. استمرار انديشه شهيد بهشتي در عصر حاضر بايد وجهه همت قواي حاکمه، رسانه ها وشبکه هاي اجتماعي قرار گيرد و مهم تر از اين دانشگاهيان وظيفه دارند در قالب همايش و ميزگردها به تبيين مولفه هاي تمدن ساز در انديشه شهيد بهشتي بپردازند و از شهدا فقط در سالگردها و يادواره ها و موزه ها ياد نشود بلکه بايد نقش حيات بخشي آنها براي نسل امروز ايران در سطوح مختلف سني تشريح گردد و در اين زمينه وزارت آموزش وپرورش، وزارت علوم وتحقيقات وفناوري نقش اول دارند. انشالله

 

عضو هيئت علمي دانشگاه گلستان