محمود شفيعي  

نام گذاري معابر و خيابان ها، با مساله اي اساسي بنام "هويت اجتماعي" سروکار دارد. وقتي مکاني از قبيل خيابان و کوچه نام گذاري مي شود، به تدريج هويت آن مکان تشخص پيدا مي کند. در مرحله بعدي ذهنيت جامعه کوچک و بزرگ، از آن نام و مکان براي خود هويتي اجتماعي دريافت مي کنند. در مرحله سوم، رفت و آمدهاي مردم به کمک اين نام هاي هويت يافته، تسهيل مي گردد. در گذر زمان و با نهادينه شدن نام ها و پيدايش هويتها، رابطه اي اجتماعي-عاطفي پيرامون صورت جامعه شکل مي گيرد. پس نامگذاري در ابتدا، به ظاهر کاري ساده و آسان، به نظر مي رسد؛ اما در واقع، همين نامگذاري ها بخشي از جهان اجتماعي انسان اجتماعي را رقم مي زنند. اگر اين تحليل از نامگذاري را بپذيريم، تغيير نام هاي مکان ها، به غايت کاري نادرست خواهد بود؛ چرا که اين تغييرات، به تدريج، جامعه را به افسردگي هاي حاصل از آسيب هاي هويتي گرفتار خواهد ساخت.

اما به اين پرسش بايد پاسخ داد که، بدون تغيير نام هاي قبلي و جايگزيني نام هاي فعلي، نام هاي قهرمانان جديد يک ملت را چگونه مي توان در حافظه تاريخي-اجتماعي زنده نگه داشت. به نظر، پاسخ اين پرسش سخت نيست. جامعه پيوسته با انواع تغييرات فيزيکي و صوري سروکار دارد و مي توان نام قهرمانان جديد را روي مکانهاي جديدي چون خيابان هاي تازه احداث شده، محله هاي نو پيدا، کوچه هايي که هنوز نامگذاري نشده اند و هر جاي ديگري که تاکنون نامي نداشته اند، انتخاب کرد و از اين راه، هم حق شايستگي نام آوران ملت را برآورد و هم به گسترش هويت اجتماعي از راه خردمندانه پرداخت.

استاد علوم سياسي

دانشگاه