شهاب حسيني-  استان گلستان، با خاک زرخيز و اقليمي سخاوتمند، بيش از يک سده است که خاستگاه توتون، اين طلاي سبز شمال ايران، بوده و همچنان قلب تپنده اين صنعت در کشور مي‌درخشد. از دشت‌هاي سرسبز گرگان، علي‌آبادکتول، مينودشت، کردکوي و گاليکش، برگ‌هايي طلايي برمي‌خيزد که نه‌تنها محصولي اقتصادي، بلکه ميراثي فرهنگي و سرمايه‌اي اجتماعي براي مردمان اين ديار است.

بر اساس آمار سال 1404، گلستان با ايجاد اشتغال براي 1600 نفر بصورت مستقيم(و6300 نفر بصورت غيرمستقيم) در سطح 1700هکتار زيرکشت و توليد 3500000 کيلوگرم توتون، پيشتاز توليد اين محصول در ايران است و با سهم  50.1 درصدي از کل توليد ملي، نقشي بي‌بديل در اقتصاد کشاورزي کشور ايفا مي‌کند. اين ارقام نه‌تنها نشان‌دهنده ظرفيت عظيم گلستان در اين صنعت است، بلکه تضمين‌کننده معيشت هزاران خانوار و گردش مالي چند صد ميليارد توماني در اين خطه است اين در حالي است که سهم کردستان 27 درصد، مازندران 13 درصد، گيلان 8 درصد و آذربايجان 3 درصد در 1404  است.

توتون؛ پيشران توسعه پايدار و رفاه اجتماعي

توتون گلستان، فراتر از يک محصول کشاورزي، محرکي براي سرمايه‌گذاري، اشتغال‌زايي و رفاه اجتماعي است. طي سال‌هاي اخير، اين محصول توانسته اعتماد سرمايه‌گذاران بخش خصوصي را جلب کند و زمينه‌ساز ايجاد واحدهاي فرآوري، انبارداري و برندسازي صادراتي شود. اکنون که شرکت دخانيات ايران به‌عنوان يک هلدينگ بخش خصوصي فعاليت مي‌کند، فرصت بي‌نظيري براي جذب سرمايه‌هاي کلان و هدايت آن‌ها به سوي توسعه اين صنعت فراهم آمده است.

سرمايه‌گذاري در اين حوزه، نه‌تنها به خلق فرصت‌هاي شغلي پايدار منجر مي‌شود، بلکه با افزايش درآمد سرانه، بهبود کيفيت زندگي، کاهش بزهکاري و تقويت مهاجرت معکوس به روستاها، آينده‌اي روشن براي گلستان رقم مي‌زند. تجربه مناطق روستايي نشان داده که هرگاه درآمد کشاورزان افزايش يافته، امنيت اجتماعي و نشاط عمومي نيز فزوني يافته است.

نقش فناوري‌هاي نوين در شکوفايي صنعت توتون

در دنياي امروز، بهره‌گيري از فناوري‌هاي نوين مانند هوش مصنوعي، تحليل داده و کشاورزي دقيق مي‌تواند صنعت توتون گلستان را به سطحي بي‌سابقه ارتقا دهد. استفاده از اين فناوري‌ها در بهينه‌سازي الگوهاي کشت، مديريت منابع آب و خاک و تحليل بازارهاي جهاني، نه‌تنها بهره‌وري مزارع را افزايش مي‌دهد، بلکه امکان هدف‌گذاري دقيق‌تر بازارهاي صادراتي را فراهم مي‌کند. اين رويکرد مي‌تواند توتون گلستان را به محصولي رقابتي‌تر در عرصه جهاني تبديل کرده و سودآوري بيشتري براي کشاورزان و سرمايه‌گذاران به ارمغان آورد.

جهاني شدن توتون گلستان؛ رويايي در دسترس

توتون‌هاي ورجينيا و باسماي گلستان، با عطر و طعمي بي‌همتا، در زمره بهترين گونه‌هاي جهاني قرار دارند. اين محصولات، با فرآوري استاندارد و بسته‌بندي شايسته، توانايي فتح بازارهاي کشورهاي همسايه، حاشيه خليج فارس و حتي اروپا را دارند. برندسازي ملي و بين‌المللي، نه‌تنها ارزش محصول را چند برابر مي‌کند، بلکه گلستان را به قطب صادرات توتون ايران تبديل خواهد کرد.

براي تحقق اين چشم‌انداز، بايد: بهينه سازي و ايجاد واحدهاي فرآوري مدرن با استانداردهاي جهاني در استان، حمايت‌هاي حقوقي و تسهيلات صادراتي براي توليدکنندگان و شرايط براي حضور فعال در نمايشگاه‌هاي بين‌المللي و بازاريابي هدفمند در بازارهاي جهاني فراهم گردد.  اما با وجود اين ظرفيت‌هاي بي‌نظير، هنوز برخي مديران و سياست‌گذاران به اهميت اين فرصت تاريخي پي نبرده‌اند. استاندار گلستان، مديران بخش هاي اقتصادي و نمايندگان مجلس شوراي اسلامي بايد با رايزني‌هاي ملي، زمينه تصويب طرح‌هاي حمايتي و تخصيص بودجه‌هاي ويژه را فراهم کنند. اتاق بازرگاني، تشکل‌هاي اقتصادي و فعالان بخش خصوصي نيز بايد با ايجاد بستري شفاف، پيوند ميان سرمايه‌گذاران و کشاورزان را تقويت کنند.

سخن پاياني

توتون گلستان، اين گوهر سبز ايران، با حمايت‌هاي ملي، مديريت هوشمندانه و بهره‌گيري از فناوري‌هاي نوين، مي‌تواند به نمادي از شکوفايي اقتصادي و فرهنگي کشور بدل شود. اکنون مهندس سيد محمد حميدي فرزندي از گلستان در جايگاهي کليدي معاونت توليد شرکت دخانيات ايران، قرار گرفته، زمان آن است که با حمايت، پيگيري و هم‌افزايي همه نهادها و فعالان، توتون گلستان به گوهري تابناک در بازارهاي جهاني تبديل شود.

توتون گلستان، طلاي سبزي است که با همت ملي، مديريت بومي و فناوري‌هاي نوين، به گوهري درخشان در اقتصاد ايران و جهان بدل خواهد شد.

کارشناس صنايع