■  فاطمه سراواني

بار ديگر آسمان گلستان، نگارستان ايران، در هاله‌اي از گرد و غبار فرو رفت. هجومي خاموش که از شب گذشته آغاز شده و نفس شهروندان اين استان را به شماره انداخته است. اما آنچه بيش از خود پديده ريزگردها آزاردهنده است، سکوت و غفلت يا بي خبري مسئولين و نهادهاي مرتبط است.  در عصر ارتباطات و فناوري اطلاعات، عدم اطلاع‌رساني و هشدار به موقع در خصوص مسائل زيست‌محيطي، امري غيرقابل توجيه است. سوال اينجاست که چرا هيچ هشداري از سوي نهادهاي مسئول در خصوص ورود توده گرد و غبار به گلستان صادر نشد؟ آيا سيستم‌هاي پايش و پيش‌بيني هواشناسي در اين استان کارايي لازم را ندارند؟ يا اينکه متوليان امر، بحران را جدي نگرفته و از کنار آن با بي‌اعتنايي عبور کرده‌اند؟ متاسفانه، اين سکوت و بي‌تفاوتي، تنها به پيش از وقوع بحران محدود نشده است. تا اين لحظه که اين سطور نگاشته مي‌شود، هيچ واکنش جدي و قابل ملاحظه‌اي يا هشداري توصيه ي بهداشتي يا .... از سوي مقامات و مسئولين ذيربط استان ديده نشده است. گويي بحراني رخ نداده است. ضرب‌المثل "علاج واقعه قبل از وقوع"، در اين مورد  مصداق پيدا مي‌کند. پيشگيري از وقوع طوفان‌هاي گرد و غبار، نيازمند برنامه‌ريزي‌هاي بلندمدت، اقدامات عملي و همکاري‌هاي منطقه‌اي و بين‌المللي است. متاسفانه، آنچه در عمل شاهد هستيم، بيشتر واکنش‌هاي مقطعي و سطحي است که تاثير چنداني در کاهش اين بحران ندارد. کاشت درختان مقاوم به خشکي، اجراي طرح‌هاي آبخيزداري، مديريت صحيح منابع آبي و پيگيري ديپلماسي فعال با کشورهاي همسايه، از جمله اقداماتي است که مي‌تواند در بلندمدت به کاهش شدت و فراواني ريزگردها کمک کند. اما سوال اينجاست که چه ميزان از اين اقدامات، به صورت جدي و مستمر در گلستان و مناطق همجوار انجام شده است؟

نگاهي به وضعيت استان گلستان، نشان مي‌دهد که اين خطه سرسبز و حاصلخيز، در سال‌هاي اخير با چالش‌هاي متعددي روبرو بوده است. خشکسالي، کمبود آب، آلودگي هوا، و حالا هم ريزگردها، همگي نشان از بحراني جدي دارند که نيازمند توجه ويژه مسئولين و برنامه‌ريزان است. واقعيت اين است که گلستان، با داشتن ظرفيت‌هاي بالاي گردشگري، کشاورزي و صنعتي، مي‌تواند به يکي از قطب‌هاي توسعه پايدار در کشور تبديل شود. اما تحقق اين امر، نيازمند مديريت صحيح منابع، حفاظت از محيط زيست و برنامه‌ريزي‌هاي بلندمدت است. غفلت از اين مسائل، نه تنها باعث تشديد بحران‌هاي موجود مي‌شود، بلکه آينده‌اي نامعلوم را براي اين استان رقم خواهد زد. هجوم ريزگردها به گلستان، تنها يک مشکل زيست‌محيطي نيست، بلکه هشداري جدي براي همه مسئولين و متوليان امر است. وقت آن رسيده که به صداي اين استان گوش فرا داده شود و براي حل مشکلات آن، اقداماتي اساسي و پايدار انجام گيرد. اميدوارم که  مسئولين با درک عمق فاجعه، به جاي سکوت و بي‌تفاوتي، دست به کار شده و با برنامه‌ريزي دقيق و همکاري با نهادهاي مردمي و متخصصان، راهي براي نجات گلستان از اين بحران بيابند.