رضا جهاني

سالمندان، کودکان و معلولين( قشر کم توان جامعه)،  بخش قابل توجهي از افراد جامعه را تشکيل مي دهند، وقتي صحبت از عدالت اجتماعي، توسعه پايدار، سالم سازي محيط، ايمني و امنيت و...،  در شهرسازي به ميان مي آيد، نحوه ي استفاده همه افراد جامعه با توان‌هاي مختلف (جسمي، سني، جنسي، مالي، اجتماعي و ... ) از امکانات و فضاهاي شهري بايد مورد توجه قرار گيرد. از اين نگاه، برنامه ريزي و طراحي ساختمان ها و فضاهاي شهري بايستي به گونه‌‌اي باشد که حق هيج فردي ناديده گرفته نشود و سرزندگي و نشاط همگان در فضاهاي شهري تحقق يابد. شهر شاداب، سرزنده و مطلوب، شهري است که پاسخ گوي نيازهاي همه  افراد جامعه از هر طيف و قشري از جمله کودکان، سالمندان، معلولين و افراد سالم باشد. افراد معلول به دلايل فيزيکي در مقايسه با افراد عادي، توانايي کمتري براي استفاده از فضاهاي عمومي دارند. سالمندان با توجه به شرايط سني و توانايي هاي جسمي و روحي، نيازمندي ها و ويژگي هاي خاص خود را دارند و کودکان و نوجوانان( بعنوان مهمترين قشر جامعه که آينده سازان کشور به حساب مي آيند)، نياز بيشتري به فضاهاي بازي، تفريح و آموزش دارند.

 ارائه راهکارهاي ويژه براي برآورده کردن همزمان نيازهاي همه ي ساکنين شهر و بهبود و تسهيل در روند زندگي همه اقشار جامعه، نيازمند توجه ويژه مديران شهري است. وظيفه مديريت شهري، طراحان و برنامه ريزان شهري، معماران و مهندسان ساختمان اين است که با توجه به مقررات ملي ساختمان و آيين نامه ها و دستور العمل هاي موجود، به شيوه اي مناسب و استاندارد، شهري زيبا، شاداب، پويا و قابل دسترس براي همگان (و به خصوص معلولين، کودکان و سالمندان ) به وجود آورند. بدون شک تعداد زيادي از افراد معلول و ناتوان به نسبت ديگر افراد غير معلول، بيشتر وقت خود را در منزل سپري مي کنند و مهم ترين عاملي که سبب اين امر شده، فراهم نبودن تسهيلات و امکانات رفاهي اوليه جهت حضور آن ها در فضاهاي شهري مي باشد. کودکان و سالمندان نيز بدليل فراهم نبودن امکانات و محل بازي و تفريح و پاتوق هايي براي نشستن و گفتگو و تعاملات اجتماعي و...، خانه نشين شده و به ناچار به تماشاي تلويزيون و تلفن همراه و... روي آورده اند و اين روند نگران کننده، بر سلامتي  و نشاط جسمي و روحي آن ها تاثير منفي گذاشته است. مديريت شهري در بسياري از شهرهاي کشور ما( همچون بسياري از کشورهاي توسعه يافته و يا درحال توسعه)، مي تواند با در نظر گرفتن برخي ملاحظات، پيش بيني ها و  اقدامات قبل از اجرا و حين اجراء، علاوه بر صرفه جويي در هزينه هاي آتي، ساختمان هاي عمومي و خصوصي، مجتمع ها و بلوک هاي مسکوني و تجاري، محلات و معابر و خيابان ها و تمام فضاهاي عمومي شهر را براي زندگي و فعاليت همه ي اقشار جامعه( بخصوص افراد کم توان و نيازمند به حمايت) مناسب سازي نمايد. ناگفته نماند، هرچند که شهرداري ها بعنوان متوليان اصلي مديريت شهري، وظايف ذاتي شان مناسب سازي شهر براي شهروندان است، ولي داشتن يک شهر با نشاط، پويا، زيبا و تميز، بدون مشارکت، همکاري، همراهي و هم افزايي همه ي سازمان ها و نهادهاي دولتي، عمومي، خصوصي، سمن ها و تک تک شهروندان و ساکنين شهر ميسر نمي شود. دست در دست هم دهيم به مهر، ميهن خويش کنيم آباد.

عضو کميته انتشارات

سازمان نظام مهندسي ساختمان