محمدرضا ايزد 

ديو گرگ است و تو همچو يوسفي

دامن يعقوب مگذار اي صفي

اي پاک مرد، شيطان مانند گرگ است و تو مانند حضرت يوسف. دست از دامن يعقوب بر مدار. در اينجا يعقوب کنايه از راهنما و مرشد صالح است. يعني از عنايت و هدايت او خارج مشو که اسير شيطان و شيطان صفتان خواهي شد بيت فوق مستفاد از اين حديث است: همانا شيطان، گرگِ انسان است که گوسفند دور شده و جدا افتاده از گله را مي‌گيرد.

يار شو تا يار ببيني بي عدد           

زآنکه بي ياران بماند بي مدد

تو از روي صدق وصفا يار حقيقت شو تا تعداد بي شماري از مردم ياور تو شوند زيرا بدون ياران هيچ کمکي به تو نمي‌رسد. يعني اگر با صداقت وارد شدي بدان که از طرف مردم صديق و خوب همراهي خواهي شد و اگر با دروغ و ريا بخواهي با مردم بر خورد کني، ممکنه در کوتاه مدت که چهره ات براي مردم رو نشده، مورد حمايت قرار بگيري اما ديوار دروغ و ريا هم کج است و هم کوتاه و نمي‌تواني در دراز مدت مردم را بفريبي، پس بهتر است هم صداقت و راستي در پيش بگيري و هم دامن خضر و يعقوب و راهنما و ليدر و نخبه و يک هوشمند باتجربه در زندگي ات را بگيري و  رها نکني.

راه رستگاري به عبارتي دو ويژگي دارد

1- صادق بودن 2- همراه خضر بودن- در زندگي ات اگه صداقت و راستي داشتي مي‌تواني مورد اعتماد مردم قرار بگيري و نيز اگر از خضر و يعقوب که ممکن است پدر و مادر و يا همکار و بزرگ محل که درقالب يک انسان انديشمند آگاه با تجربه و يا استاد فکر و انديشه در زندگي معنوي و سير و سلوک عرفاني است باشد، پيروي نمايي، قطعاً به رستگاري خواهي رسيد.

گرگ اغلب آنگهي گيرا بُوَد                           کز رمه شيشک  به خود تنها رود

گرگ غالباً وقتي بَرّه شش ماهه را مي‌گيرد که بّره از گله جدا شود و تنها برود.بّره گاهي سرخود به اين طرف و آن طرف مي‌رود و در اين وقت است که گرگ مي‌تواند او را بگيرد. پس اي سالک صادق از جمع و دامن خضر و يعقوب مگريز و دوري نکن که امام علي (ع) مي‌فرمايد: دست خداوند بر سر جمع است و بپرهيزيد از تفرقه و پراکندگي، زيرا کسي که از مردم گسسته گردد اسير شيطان شود، چنان که گوسفندي که از گلّه جدا ماند طعمه گرگ شود. مولوي در جايي ديگر مي‌گويد:

طي اين مرحله بي همرهي خضر مکن                             ظلمات است بترس از خطر گمراهي

جواني که احساس مي‌کند بايد خودش باشد راهش را انتخاب و تجربه نمايد و از رجوع و پيروي از پدر و مادر و برادر و....با تجربه سرباز مي‌زند بيشتر در معرض آسيب و چنگال و دندان تيز گرگ شيطان است. چرا که در جامعه گرگ صفتان انسان نما زيادند و آماده دريدن بّره‌هاي شش ماهه اند. پس بهتر است دامن خضر راهنما را صادقانه بچسبد از مسير حقيقت بيرون نرود تا دچار گرگ در کمين نشسته نگردد.

مثنوي پژوه