فشار سنگين بر صنعت دام و طيور گلستان آستانه ورشکستگي
تیتر اول |
مهران قجري- استان گلستان، با داشتن جايگاه‌هاي برجسته در توليد پروتئين‌هاي حيواني، جايگاه ويژه‌اي در بخش کشاورزي و دامپروري کشور دارد. از توليد گوشت مرغ و جوجه‌ريزي گرفته تا توليد شير خام و گوشت قرمز، گلستان يکي از استان‌هاي پيشرو در صنعت دام و طيور محسوب مي‌شود. اما با وجود اين رتبه‌هاي ممتاز، وضعيت دامداران و مرغداران اين استان اصلا مطلوب نيست و مشکلات عديده‌اي در اين بخش‌ها مشاهده مي‌شود که باعث مي‌شود علي‌رغم توانمندي‌هاي بالقوه، اين بخش از کشاورزي استان در بحران‌هاي جدي اقتصادي و مديريتي دست و پا بزند. بر اساس آخرين آمارنامه وزارت جهاد کشاورزي، گلستان در توليد گوشت طيور و جوجه‌ريزي رتبه دوم و در توليد پيله تر رتبه سوم کشور را دارد. اين استان همچنين با توليد 15 زنجيره صنعتي در حوزه طيور و دام، به عنوان يکي از هاب‌هاي پروتئيني کشور شناخته مي‌شود. اگرچه اين رتبه‌ها نشان‌دهنده ظرفيت‌هاي بالاي توليد و ساختارهاي صنعتي نسبتا قوي در استان هستند، اما چالش‌هايي که دامداران و مرغداران با آن مواجه هستند، تصوير ديگري از وضعيت واقعي اين بخش‌ها به نمايش مي‌گذارد. يکي از مهمترين مشکلاتي که توليدکنندگان گلستان با آن مواجه‌اند، نوسانات شديد قيمت خوراک دام و طيور است. افزايش قيمت ذرت و سويا، دو ماده اوليه اصلي براي تغذيه طيور و دام، فشار زيادي به توليدکنندگان وارد کرده است. بسياري از مرغداران و دامداران استان به دليل افزايش هزينه‌ها قادر به تأمين خوراک کافي براي دام‌ها و طيور خود نيستند، که اين مسئله به کاهش توليد و افزايش قيمت تمام شده منجر مي‌شود. اين در حالي است که نرخ‌ها در بازار به طور پيوسته بالا مي‌رود و فشار اقتصادي به توليدکنندگان همچنان افزايش مي‌يابد.
علاوه بر مشکلات اقتصادي، کمبودهاي ساختاري و مديريتي در استان نيز نقش قابل توجهي در بروز بحران‌هاي دامداري و مرغداري دارند. عدم نظارت دقيق و کارآمد بر صنايع مختلف و نبود برنامه‌ريزي منسجم براي حل مشکلات روزمره توليدکنندگان، بحران‌هاي بيشتري به وجود آورده است. به طور خاص، بسياري از توليدکنندگان معتقدند که نهادهاي دولتي به جاي ارائه حمايت‌هاي مؤثر، به تصميم‌گيري‌هاي غيرواقعي و نادرست پرداخته‌اند که هيچ تأثيري در بهبود وضعيت آنها ندارد. بعضا مشکلات را چندين برابر کرده است اين امر موجب نارضايتي گسترده در بين دامداران و مرغداران استان شده است. يکي از نمونه‌هاي بارز اين مشکلات، نبود تسهيلات کافي و مناسب براي دامداران و مرغداران است. اين توليدکنندگان به دليل فشارهاي اقتصادي و نوسانات بازار، براي ادامه فعاليت خود به حمايت‌هاي مالي و مشاوره‌اي نياز دارند، اما متاسفانه برنامه‌هاي حمايتي که تا امروز ارائه شده، به شکل واقعي به کمک آنها نيامده است. در بسياري از موارد، تسهيلات ارائه شده به توليدکنندگان با شرايط سخت و پيچيده‌اي همراه است که دسترسي به آن را براي بسياري از توليدکنندگان دشوار مي‌کند. چالش‌هاي دامداري و مرغداري استان گلستان تنها محدود به مسائل اقتصادي و مديريتي نمي‌شود. اين بحران‌ها تبعات اجتماعي و فرهنگي نيز به همراه دارند. افزايش هزينه‌هاي توليد و کاهش درآمد براي دامداران و مرغداران، بسياري از آنها را به سمت ورشکستگي کشانده است. اين امر مي‌تواند موجب مهاجرت نيروي کار از روستاها به شهرها شود و به اين ترتيب، کمبود نيروي کار در بخش کشاورزي و دامپروري، مشکلات بزرگتري را به دنبال داشته باشد. همچنين، بحران اقتصادي در اين بخش‌ها موجب کاهش انگيزه توليدکنندگان براي سرمايه‌گذاري و بهبود کيفيت محصولات مي‌شود. در نتيجه، کيفيت پروتئين‌هاي توليدي کاهش يافته و اين امر مي‌تواند به امنيت غذايي کشور آسيب بزند. در نهايت، اگر اين روند ادامه يابد، گلستان که به عنوان يکي از توليدکنندگان بزرگ پروتئين در کشور شناخته مي‌شود، ممکن است از جايگاه خود در اين بخش مهم کشاورزي فاصله بگيرد. با وجود پتانسيل‌هاي بالا و ظرفيت‌هاي بي‌نظير گلستان در توليد پروتئين‌هاي حيواني، وضعيت کنوني دامداران و مرغداران اين استان نشان مي‌دهد که اين ظرفيت‌ها به دليل چالش‌هاي اقتصادي، مديريتي و اجتماعي، به درستي بهره‌برداري نمي‌شود. نياز به تغيير در سياست‌گذاري‌ها، برنامه‌ريزي‌هاي دقيق و ارائه تسهيلات حمايتي مؤثر براي توليدکنندگان ضروري است. در غير اين صورت، گلستان ممکن است به تدريج از جايگاه خود در صنعت پروتئين کشور عقب بيفتد و بحران‌هاي بيشتري در اين بخش‌ها به وجود آيد. براي نجات اين صنعت و حفظ جايگاه استان در توليد پروتئين‌هاي حيواني، بايد گام‌هاي جدي‌تري در جهت اصلاحات ساختاري، بهبود حمايت‌هاي مالي و ايجاد بازارهاي پايدار برداشته شود. اگر اين تحولات در سطح مديريت و سياست‌گذاري‌ها ايجاد نشود، مشکلات کنوني دامداران و مرغداران گلستان ادامه خواهد داشت و شايد در آينده اي نزديک شاهد سقوط يکي از قطب‌هاي اصلي توليد پروتئين کشور باشيم.