شگفتانه‌ي فاضل‌آباد
گزارش |
گزارشي از جشنواره‌ي فرهنگي و هنريِ کُندِسو
عباس فرهادي (لوکال)
الف) شگفتي:
دومين جشنواره‌ي فرهنگي و هنريِ کُندِسوي فاضل‌آباد بعد از چندين ماه پيگيري و مديريتِ شهردار و تلاشِ پرسنلِ شهرداري با حمايتِ اکثرِ اعضاي شوراي اسلاميِ شهر و نيز همياريِ برخي فعالانِ اجتماعي و فرهنگيِ بخشِ کمالان در حالي برگزار شد که پيش‌بيني‌ها به دلايلي از جمله فاصله‌ي سالن از شهر، عدمِ دعوت از چهره‌هاي معروفِ سيماي کشوري برعکس پارسال، گرماي هواي عصرِ چهارشنبه، برخي تبليغات‌هاي مجازيِ دلسرد کننده و سنگ‌اندازي‌ها حکايت از عدمِ استقبالِ حدّاکثري داشت. از طرفي شهرداري ريسک کرد و سالني بزرگ‌تر از پارسال را با چينشِ 3200 صندلي و محوطه‌اي بزرگ براي بازارِ محلي تدارک ديد، درحاليکه سال گذشته مراسم و بازار در داخلِ سالنِ رستوراني با ظرفيت محدود برگزار شده بود و صندلي‌هاي داخل و بيرون حدود 1600 بود. البته بارها به مهندس کميل واعظي(شهردار) هشدار دادند که امسال ممکن است، استقبالِ کمتري باشد ولي ايشان با قاطعيت اطمينانِ خاطر داد که فقط به کيفيتِ برنامه فکر مي‌کند، که شگفتيِ جشنواره فقط عطرِ کُندِسو نبود بلکه هم سالن و هم بازارچه‌ي محلي از عصر تا شب‌هنگام سرشار از شوق و حضورِ مردم و مسوولان، بخصوص خانواده‌هاي عاشقِ فرهنگ و هنر بود و البته کيفيت و تنوعِ جشنواره از طرحِ سوال و قرعه‌کشيِ جواب‌ها گرفته تا موسيقي و طنز و بازارِ محلي و ... با وسواس و حساس طراحي و مديريت شده بود.
ب) اما جشنواره:
1-برخي اجراها
شايد جالب باشد که اجراها مثلِ پارسال از چند روز قبل از جشنواره شروع شد، مثل اجراي آيينِ تَه‌کُندِسي با هنرمنديِ گروهِ موسيقيِ مقامي-آيينيِ نجواي کتول به سرپرستيِ محمدرضا برزگر(غريب) با همراهيِ برخي بانوانِ فعالِ اجتماعيِ کمالان در جنگل و پاي درختِ کُندِس(=ازگيلِ وحشي) در فضاي مجازي در آستانه‌ي جشنواره‌ي کندسوي2 بسيار مورد استقبال قرار گرفت و نيز آيينِ کندسوپزان(=پختِ ترشيِ ازگيلِ وحشي) به همتِ گروهِ بانوانِ طلوع و حتي تهيه‌ي سُسِ کُندِسوي کوهبانو رقيه سميعي که در تبليغِ جشنواره نقشِ مهمي داشتند.
سيدمطلب حسيني (خنياگرِ موسيقيِ کتولي، هنرمندِ صنايعِ چوبي و از خوانندگانِ سريالِ پايتخت) با اجراي شَباش، بيدخواني و تراشِ دستيِ صنايعِ چوبي در کنارِ کلبه‌ي چوبي که اداره‌ي ميراث و گردشگري با همکاريِ روابط عموميِ شهرداري تدارک ديده بود، جانِ تازه‌اي به جمع بخشيد و البته با کليپي که از قبل انتشار داده بود، مراحلِ آماده و پختنِ کُندِسو را به همگان نشان داده بود همراه با شعرِ بداهه‌اي درباره‌ي کُندِس و کُندِسو.
رحمان که نياز به معرفي ندارد که نام علي‌آبادِ کتول را با موسيقيِ پاپ به بيرون از مرزها برد و سالن با حضورش به هيجان آمدند. گروهِ موسيقيِ آواي مهر با مديريتِ زهره‌سادات ميرکتولي با ترکيبِ حدود 25نوجوان و نونهال و نيز همراهيِ خنياگرِ پيشکسوت علي اصفهاني توانستند، آيين‌هاي عروسيِ کتولي را به خوبي اجرا کنند که از لباس‌هاي محليِ گرفته تا سازهاي دف، شمشاد و دوتار به‌خصوص نونهالان در کنارِ دوتارنوازيِ خنياگرِ جوان فاطمه اصفهاني، دفِ مربي و نيز شمشاد و آوازِ پيشکسوت از نظر حفظ و ترويجِ فرهنگ و هنرِ ملي-بومي آن هم در اين عصرِ انبوهِ رسانه‌هاي بيگانه از اهميتِ بالايي برخوردار بود و نيز بازسازيِ رسومِ محلي براي خانواده‌هاي بزرگسالِ حاضر در سالن هم يادآورِ گذشته‌ها شد که اين گروه حتي از سوي اداره کلّ شيلاتِ استان دعوت شدند در جشنواره‌ي طبخِ آبزيان (گرگان، جمعه 9آبان) و برنامه‌ي صبح به خير ايرانِ سيماي سراسري با حضورِ آقاي اقبال واحدي- مجريِ توانمندِ کشوري- همين برنامه را اجرا کنند.
طاها ميرزائيان ديگر همشهري ما هستند که نخستين آثارشان را با نگاهي تازه به پاپِ کتولي با آلبومِ "زيرِ باران" و آهنگِ "شکوه" در سال 1383 ارائه دادند که اين شيوه قبلاً باب نبوده و در اين بيش از 20سال توانستند موسيقيِ پاپِ کتولي را به کشور معرفي کنند، انتخابِ اشعارِ گويشيِ به روز و روان که حتي غيرِ کتولي‌ها هم بتوانند با اين آثار ارتباط برقرار کنند، تلفيقِ آهنگ‌هاي معروف با آوازِ محلي و نيز همکاري با آهنگسازها و شاعران براي اثرِ شعرآهنگِ تازه‌ي کتولي که حرف و نيازِ فرهنگي و هنريِ نسلِ امروز هم باشد، از ويژگي‌هاي شيوه‌ي ايشان است. آخرين اجراهاي ايشان به تازگي در پنجمين جشنواره‌ي موسيقيِ کتولي( سروانگِ5) و نيز اين اجراي موفق و جذابِ فاضل‌آباد، جشنواره‌ي کُندِسوي2 (چهارشنبه 7آبانِ 1404) بود.
جوانِ ورزشکار و خوش‌پوشِ کمالاني، معروف به اسي درخشان که موسيقيِ پاپِ سيستاني را در منطقه جلوه‌اي تازه داده، از پرمخاطب‌ترين قسمت‌ها بود، تا جايي که قارنلي، هنرمندِ معروفِ طنزِ گلستان هم در ويدئويي از کارِ ايشان تقدير کردند. اجراي موسيقي توسطِ گروهِ خاطره‌ها به خصوص هنرنماييِ رضا زرينگلي و عليرضا ملک‌حسيني با تنوعِ موسيقي و سازها جلوه‌ي خوشِ ديگري به برنامه داد، نظم و هماهنگيِ اين گروه از پوشش گرفته تا شکل اجرا قابلِ تحسين بود. طنزِ قارنلي هم که ديگر نياز به معرفي ندارد با آن کفشِ سفيد، شلوارِ گشادِ سياه و موي فرفري و لبخندِ صدفي از شوخي‌هاي بامزه گرفته تا آوازهاي باحالش کلّ سالن را سراسر رقصِ نورِ موبايل‌ها و خنده‌‌ي حضار کرد.
2- سخنراني‌ها
وحيد دنکوب- رياستِ شوراي اسلاميِ شهر- گزارشي از عملکردِ شورا و شهرداري ارائه داد که توسعه‌ي شهري، محورِ سخنراني ايشان بود و نيز مهندس کميل واعظي، ضمنِ خوشامدگويي و تشکر از حضورِ همگان، درباره‌ي جشنواره و اهدافِ آن به فعاليت‌هاي شهرداري نيز اشاراتي داشت. شهردار و رئيس شوراي اسلامي شهر، اقداماتي مثل چمنِ مصنوعيِ زمينِ فوتبال، آسفالتِ معابر، جاده‌ي سلامت، خانه‌ي فرهنگ، استخر، ساعتِ بلوار، چاپِ کتابِ و تابلوي اولين شهيدِ استان‌هاي شمالي در دورانِ دفاعِ مقدس، برگزاريِ آيين‌هاي مختلف در مناسبت‌ها، نصبِ تابلوي کوچه‌ي هنرمند، پيگيريِ موضوعِ استخر، برگزاريِ جشنواره‌ي کندسوي1 و ... را گزارش دادند.
دکتر رحمت‌الله نوروزي- نماينده‌ي مردمِ شريفِ علي‌آبادِ کتول در مجلسِ شوراي اسلامي- خوشبختانه از تهران به جشنواره رسيد و در سخنرانيِ خود ضمن تقدير از برگزارکنندگان، هميارانِ مراسم، مهمان‌ها و نيز هنرمندانِ حاضر، همکاريِ مسوولان و به خصوص بازارچه‌ي محليِ بانوان، به حمايتِ خود از مسائلِ فرهنگي و هنري اشاره کرد و بر اهميتِ فرهنگ و هنرِ اصيلِ ملي- بوميِ ايراني در جهان و لزومِ چنين جشنواره‌هايي با توجه به قابليت‌هاي بخش کمالان و دهنه‌ي گردشگريِ محمدآبادِ کتول تاکيد کردند.
ايشان سخناني هم درباره‌ي جايگاهِ تاريخيِ فرهنگ ايراني از ديرباز تا به امروز با استناد به منابع و پژوهشگرانِ معتبر ارائه دادند و به قابليت و لزومِ ترويجِ بيشترِ فرهنگِ ملي، بومي به‌خصوص کتولي به سراسرِ کشور و خارج از مرزها تاکيد کردند. دکتر نوروزي در کارنامه‌ي فرهنگي و هنريِ خود حمايتِ تاثيرگزار از ثبتِ مليِ موسيقيِ مقاميِ کتولي را دارد و در دوجشنواره‌ي کندسو و موسيقيِ مقاميِ کتولي دعوت به سخنراني را پذيرفتند.
3- شگفتانه:
رونمايي از "عطرِ کُندِسو" يکي از جالب‌ترين صحنه‌هاي اين جشنواره بود که با حضور مسوولانِ استاني و شهرستان و نيز شهردار و اعضاي شورا رونمايي شد و جالب‌تر اينکه بزرگواراني از پيشکسوتانِ کشوريِ ورزشِ فوتبال که مهمانِ افتخاري بودند، جلوه‌اي ديگر به اين صحنه دادند به طوري که مرتضي فنوني‌زاده- پيشکسوتِ تيمِ پرسپوليس- شمّه‌اي از نمونه‌ي عطرِ کندسو را به حاضران در سن تا رديفِ اولِ مردم و ... هديه کرد که اين صحنه هم خيلي فيلم گرفته شد و در فضاي مجازي موردِ توجه قرار گرفت.
عطرِ کُندِسو طبقِ آنچه در بنر نوشته شده بود و شهردار و عطار گفتند: توسطِ عطارِ سرشناس، ابراهيم سعدي و در شرکتِ غزال فرازِ شاهوار به سفارشِ شهرداريِ فاضل‌آباد و مشاوره‌ي مهندس کميل واعظي در سال 1404 تهيه شده است.
مفهومِ کلّيِ عطر کندسو: امضاي بوياييِ شهرِ فاضل آباد است، که طبيعت و انسان را در يک تصويرِ خوشبوي واحد جمع مي‌کند. رايحه‌اش همچون صداي آرامِ جنگلِ پس از باران چون «کُندِس/کُنديس» از زمين برمي‌خيزد و در خاطره‌ها مي‌ماند. نت‌هاي اصلي کندسو هم گل‌هاي جنگلي، خاکِ باران خورده‌ي جنگل، دودِ ملايمِ چوب، بوي لطيفِ عود، روايحِ چوبي، وتيور، ژرانيوم و... است که معناي حسيِ اين عطر نيز آرامش، عمق، پايداري و هويت بومي مي‌باشد. ثبت و رونماييِ اين عطر و قولِ توليدِ انبوه، توسطِ عطار هم- از اينکه باعث معرفيِ بيشترِ بخشِ کمالان خواهد شد،- مورد تشويقِ حاضران قرار گرفت.
پ) بازارچه‌ي محلي:
سالِ گذشته حدود 50 تا غرفه‌ي کوچک اما امسال بيش از 70 غرفه فعال بودند، البته با توجه به فضاي باز و همکاري اداره‌ي ميراث و گردشگري و نيز شرکتِ پررنگِ اداره‌ي آموزش و پرورشِ علي‌آبادِ کتول با حدود ده غرفه و دو جايگاهِ بانوانِ فعالِ اجتماعي و فرهنگيِ "کمالان و طلوع" و نيز فراهم نمودنِ محلي براي تمرين و اجراي هنريِ دانش‌آموزان در واقع بازارچه تبديل به يک شهرکِ اقتصادي، فرهنگي و هنري هم شده بود که برنامه‌هايش يک جشنواره‌ي ميداني براي دانش‌آموزان به وجود آورد. حاج علي دنکوب- رياستِ آموزش و پرورش- و معاون و همکارانِ ايشان، ساعتي قبل از شروعِ مراسم در محوطه حاضر و به امور نظارتِ مستقيم داشتند و بيشترين استقبال از همين غرفه‌ها اتفاق افتاد.
اغلبِ دانش‌آموزان با پوششِ قوميتي چه در قالبِ گروه و چه فردي با حضورِ کادرِ مدارس و مربيان و اجراي موسيقي، شاهنامه‌خواني، تمرينِ خوشنويسي و عکس گرفتن با وسائلِ سنتي و نيز تمرين‌هاي ورزشيِ زورخانه و باشگاهِ فايت رنجر و ... چنان صحنه‌اي ساختند که بازاراچه حتي بعد از پايانِ مراسم هم سرشار از جمعيت بود و نيروي انتظامي، آتش‌نشاني، پرسنلِ شهرداري، شوراي اسلاميِ شهر، بخشداري، اداره‌ي ورزش و جوانان و ... يک لحظه حتي براي استراحت فضا را ترک نکردند.
امسال بازارچه مختصِ محصولاتِ محلي بود و خيلي از اقوامِ منطقه حضورِ فعال داشتند و البته پوشاک و صنايعِ دستيِ کتولي‌ها و سيستاني‌ها و نيز خوراکي‌هاي محليِ همه از جمله فندرسکي‌ها خيلي تنوع و طرفدار داشت، تا جايي که خيلي از غرفه‌ها زودهنگام محصولاتشان به فروش رفت. و البته همگان بر اين باور بودند که شهرِ فاضل‌آباد قابليتِ داشتنِ يک موزهي عمومي و بازارچه‌ي محليِ دائمي براي بانوان تحتِ عنوانِ "رنگين‌کمانِ اقوامِ کمالان" را دارد که باعثِ همدليِ بيشتر و معرفيِ توانمندي‌هاي بانوان از همه‌ي اقوامِ منطقه‌ي کتول مي‌باشد و اميد مي‌رود شهردارِ خوشفکر به اين دو موضوع نيز بپردازد.
ت) حضور:
نماينده‌ي مجلسِ شوراي اسلامي -که به محضِ پياده شدن از هواپيما مستقيم و بدون استراحت به جشنواره رسيد-، مدير عامل و معاونانِ سازمانِ همياريِ شهرداري‌هاي استان، مدير کلّ سياسي و انتخاباتِ استانداري -که تمامِ جشنواره را همراه بود- ، مدير کل، رياست و معاونت ميراث و گردشگريِ استان و گرگان، مدير کل شيلاتِ استان، فرماندار، رياست آموزش و پرورش، مديريتِ کاخ- موزهي گرگان، بخشدارها، برخي روسا و اعضاي شوراهاي اسلاميِ شهر و روستاها و شهرستان و ... استقبالِ ادارات و نهادها هم چشمگير بود که تا حالا در جشنواره‌هاي منطقه‌اي نديده بوديم. همچنين رسانه‌هاي حقيقي و فعال در فضاي مجازي در تمامِ ساعات حضور داشتند.
ث) پايانِ خوش:
آنچه فراتر از جشنواره در اين رويداد ديديم، همدلي و اتحادِ همگان با عشق به زادگاه و منطقه‌شان بود که از پاکبان‌ها گرفته تا واحدِ دکور، نور، صدا، امنيتي و ... بيش از وظيفه تلاش کردند. تا قبل از جشنواره‌ي کندسوي1 فقط بخشي از منطقه شايد اين کلمه و محصول را مي‌شناختند و در آبان و آذر با آن سروکار داشتند اما حالا کُندِسو تبديل به يک برند و رمزي شده براي آشتي بيشترِ ما با طبيعيت و بهانه‌اي براي معرفيِ شهرستان به‌خصوص دهنه‌ي محمدآبادِ کتول به همه‌جا و نيز به نيابت از همگان بايد از مهندس کميل واعظي بسيار تشکر کرد که خدمتِ بزرگ و ماندگاري به منطقه‌ي کتول کرده است که جشنواره‌اي با اين کمّيت و کيفيت را بدون اسپانسر و هزينه‌هاي نالازم با صبوري در عينِ کسالتِ جسمي مديريت کردند. شايد بتوان گفت همچنان که ايجادِ فضاهاي سبز مثلِ پارک‌ها و جاده‌ي سلامت از اقدامات و وظايف مديريت شهري اعم از شورا و شهرداري‌ها است، ايجاد نشاط شهروندي از بزرگراهِ فرهنگ و هنر هم ضرورتِ تداومِ اينچنين جشنواره‌هاي اصيل و فاخرِ ملي- بومي را مي‌طلبد، آن هم منطقه‌ي کتول که ايراني کوچک از اقوام و نمادِ اتحادِ ملي است.
ز) اما پرسشِ چالشي:
با توجه به اينکه انتخاباتِ شوراهاي اسلامي را در پيش داريم، جشنواره‌ي کُندِسوي3 چه سرنوشتي خواهد داشت؟
حالا که هم جشنواره و هم عطرِ کُندِسو به لطفِ شهردار فاضل‌آباد و روابط عموميِ پرتلاش و سرسختِ ايشان ثبتِ ملي شده، آيا سالِ بعد هم با همين کيفيت و کميت انجام خواهد شد؟ شک نيست که فعالانِ اجتماعي و فرهنگي از کانديداها در ايامِ انتخاباتِ آينده‌ي شوراها درباره‌ي جشنواره‌ي کُندِسوي3 سوالاتِ پرچالشي خواهند داشت.