■ فاطمه سراوانی

استان گلستان، با برخورداري از منابع انساني جوان و پويا، در سال‌هاي اخير شاهد بحران‌هايي در حوزه آموزش و مهاجرت نخبگان بوده است که به شدت بر آينده توسعه‌اش تأثير گذاشته است. کيفيت پايين آموزش و خروج نخبگان، به ويژه از مناطق کمتر برخوردار، يکي از معضلات اصلي اين استان مي باشد که نيازمند تحليل دقيق و توجه ويژه مسئولين است. يکي از علل اصلي افت کيفيت آموزش در گلستان، کمبود منابع مالي و زيرساخت‌هاي آموزشي است. بسياري از مدارس استان با کمبود معلم، تجهيزات آموزشي و فضاهاي مناسب براي تدريس مواجه هستند. همچنين، ضعف در برنامه‌هاي آموزشي و به‌روز نبودن کتاب‌هاي درسي و محتواي آموزشي، از ديگر مشکلات جدي هستند که کيفيت آموزش را تحت تاثير قرار داده‌اند. به‌ويژه در مناطق روستايي، امکانات آموزشي اغلب بسيار محدود است و بسياري از دانش‌آموزان به دليل فاصله‌هاي طولاني از مدارس، نمي‌توانند از امکانات آموزشي استاندارد بهره‌مند شوند. از طرفي، يکي ديگر از چالش‌هاي اساسي، ضعف در روش‌هاي تدريس و تربيت معلمان است. عدم توجه کافي به به‌روزرساني شيوه‌هاي آموزشي و استفاده از فناوري‌هاي نوين در مدارس، باعث شده که نسل جديد دانش‌آموزان نتوانند مهارت‌هاي لازم براي ورود به دنياي رقابتي امروز را کسب کنند. همچنين، معلمان در بسياري از مواقع به دليل حقوق پايين و شرايط کاري نامناسب، انگيزه لازم براي تدريس مؤثر را از دست مي‌دهند. اين مشکلات آموزشي باعث شده که بسياري از نخبگان و استعدادهاي برجسته استان گلستان، به دلايل مختلفي از جمله کمبود فرصت‌هاي شغلي، نبود امکانات براي رشد و پيشرفت، و در نهايت نااميدي از وضعيت موجود، تصميم به مهاجرت به ديگر استان‌ها يا کشورهاي خارجي بگيرند. اين روند، به نوعي مغزهاي فراري را ايجاد کرده که علاوه بر از دست رفتن نيروهاي انساني متخصص، باعث کاهش کيفيت زندگي و کاهش توان رقابتي استان در سطح ملي و جهاني مي‌شود.

راهکارهاي مختلفي براي مقابله با اين بحران وجود دارد. نخستين گام، سرمايه‌گذاري در بهبود زيرساخت‌هاي آموزشي است. تخصيص منابع مالي بيشتر به مدارس و دانشگاه‌ها، ايجاد امکانات آموزشي پيشرفته و تجهيز مدارس به فناوري‌هاي نوين، مي‌تواند کيفيت آموزش را به طور چشمگيري ارتقا دهد. همچنين، لازم است تا برنامه‌هاي آموزشي بر اساس نيازهاي واقعي بازار کار و دنياي امروز طراحي شود و بيشتر بر تقويت مهارت‌هاي عملي و فني تمرکز کند. در کنار اين اقدامات، بايد شرايط کاري معلمان بهبود يابد. افزايش حقوق و مزايا، ايجاد شرايط کاري مطلوب‌تر و فراهم کردن دوره‌هاي آموزشي براي به‌روزرساني دانش و مهارت‌هاي تدريسي معلمان، مي‌تواند انگيزه آن‌ها را براي بهبود کيفيت تدريس افزايش دهد. نهايتاً، براي جلوگيري از مهاجرت نخبگان، لازم است که فرصت‌هاي شغلي و امکانات تحقيقاتي و پژوهشي در استان تقويت شود. ايجاد مراکز تحقيقاتي، فناوري‌هاي نوين و استارت‌آپ‌هاي بومي مي‌تواند جاذبه‌هايي براي جذب و نگهداشت نخبگان در استان فراهم کند. حمايت از پروژه‌هاي علمي و پژوهشي در زمينه‌هاي مختلف، همچنين ايجاد يک اکوسيستم حمايتي براي کارآفرينان و پژوهشگران مي‌تواند به رونق استان کمک شاياني کند. در نهايت، چالش‌هاي موجود در گلستان تنها با يک رويکرد جامع و همکاري بين مسئولين، نهادهاي آموزشي و جامعه محلي قابل حل است. بازگرداندن نخبگان و ارتقاي کيفيت آموزش، نيازمند يک تغيير اساسي در سياست‌گذاري‌ها و تخصيص منابع است که در نهايت به توسعه پايدار و پيشرفت اين استان کمک خواهد کرد.