حيدر حسين نژاد

کشور ما با روز صفر ابي فاصله چنداني ندارد اگر نخواهيم بگوييم به روز صفر ابي رسيده است.

تقريبا 85 درصد دشت هاي ايران با پديده فرونشست زمين ناشي از برداشت بيرويه ابهاي زيرزميني مواجه هست.

سدها هم که روزگاري باراني ميباريد بخش ديگري از منبع تامين اب خانگي و کشاورزي بودند.

با سياست هاي غلط 40 سال گذشته در حوزه اب ومحيط زيست امروزه ديگر باران هم نمي بارد وديدن ان برايمان رويا وخيال شده است. سدکرج سدماملو سدلتيان يا خشک شده اند يا ديگر درحدي که به تاسيسات شان اسيبي نرسد اب در حوزه خود دارند

چرا به چنين روزي افتاديم ؟ايا اينده پژوهي برنامه ريزي جايي در نگاه وفکر ونگرش مسئولان ومردم بود ؟

ايا پيش بيني رسيدن به چنين شرايطي سخت بود ؟

در حوزه کشاورزي که 90 درصد اب کشور را مي بلعد هنوز الگوي کشت محصولات اب بر ادامه دارد .

هنوز هندوانه وخربزه وشالي وصيفي جات با کشت سنتي وابياري غرقابي انجام ميشود .حفر چاه هاي غير مجاز همچنان ادامه دارد وکشور ما بيش از 2 ميليون حلقه چاه دارد که به مانند صافي بر پهنه اين سرزمين عمل ميکند وتمام نقاط کشور اين چاهها وجود دارند .حاکميت نه در فرهنگ سازي صحيح مصرف اب درست عمل کرد ونه در توسعه زيرساخت هاي نوين ابياري شهري و کشاورزي موفق بود

همچنان قسمت عظيمي از ابياري ها با روش سنتي هست.

همچنان منازل ما اب شرب از غير شرب جدا نيست چيزي که کفران نعمت هم هست. ابي که به اين باارزشي تصفيه ميشود وبه منازل مي ايد هم براي مصارف شرب وهم براي مصارف غير شرب استفاده ميشود.  چرا از درس اموخته هاي خود وديگران بهره نميبريم ؟

چرا از تجربه هاي موجود در کشور خود و جهان استفاده نميکنيم؟ جنگل هاي هيرکاني قدمتي 50 ميليون ساله دارند نه تنها ريه هاي ايران هستند بلکه ريه هاي جهان هستند.

تنها زيستگاه گياهي و جانوري بکر منطقه اسيا و خاورميانه هستند .اما سالهاست که با بي تدبيري ها وبي خيالي هاي همه ما در حال از بين رفتن کامل هستند وسعت اين جنگلها به نصف کاهش يافته است.

اين جنگل ها که از عصرهاي يخبندان وانواع اسيب ها جان سالم بدر بردند اما از زياده خواهي هاي ما انسان ها نتوانستند مصون باشند

عمدا وسهوا در حال سوختن وبريده شدن هستند. هفته هاست که جنگلهاي اليت چالوس در اتش ميسوزد اما هنوز اتش خاموش نشده است.اين جنگل ها تامين کننده رطوبت ؛ اب واکسيژن کشور ما هستند .ويکي از علل عدم بارش کاهش رطوبت ناشي از ضعيف شدن اين جنگل هاست.

 توان جنگلباني کفاف حفاظت ها در مقابل اسيب هاي انساني ما را نميدهد . احياي انها به خوبي انجام نميشود .

افريقاي جنوبي وشهر کيپ تاون در سال 2017 به نقطه صفر ابي خود نزديک شد ببينيم اين شهر چه برنامه هايي براي گذر از بحران بي ابي انجام داد؟ برويم بخوانيم که فرانسه از چه سالي اداره جنگلباني خود را تاسيس کرد وچه برنامه هايي براي محافظت از جنگل ها اجرا نمود ؟

99 درصد پيشرفت ها با تلاش هست و1درصد از خلاقيت ما هردو را نداشتيم . بحران اب محصول خود خواهي ها ناداني ها وعدم درک سيگنال هاي طبيعت براي خشکسالي بوده است . محصول دست اندازي ها وزياده خواهي هاي ما انسان ها نسبت به طبيعت بوده است. اب وهوا ومحيط زيست چرخه طبيعي خود را دارند ما اين چرخه را قطع کرديم ودرد اينجاست که با وجود عيان شدن اين بحران ها هنوز هم که هنوز هست تغييري در نگرش و رفتار همه ما از مسئولان تا مردم در قبال مصرف صحيح اب ديده نميشود. هيچ سياست، نگرش و رفتار غلطي اصلاح نخواهد شد مگر با خواست همگاني حاکميت ومردم وداشتن قوانيني که به دست اندازان به طبيعت مجازات سخت دهد کاري که فرانسه از سال 1669 در کنار فرهنگ سازي  انجام داد . ما هنوز به اين مولفه وحدت نرسيديم . ما اتحاد واجماع در قبال اينکه اين بحران ها راداريم و ناگزير به حل انها هستيم نداريم  واين بيشترين اسيب را به اين سرزمين وملت ان رسانده است. اب وهوا وانرژي از اصلي ترين مولفه هاي توسعه پايدار هستند . توسعه پايدار يعني تامين نيازهاي نسل موجود بدون دست اندازي به ميراث ها وذخائز نسل اينده ما نه تنها اب زمانه خودمان را مصرف کرديم بلکه به اب نسل اينده هم رحم نکرديم . ظرفيت ابهاي تجديد پذير ايران در سال 90 ميليارد متر مکعب هست ما درسال 130 ميليارد متر مکعب اب از سفره هاي ابهاي زير زميني برداشت کرده ايم نتيجه ان شده که زمين را خشکانديم حتي جنگل هاي مان ديگر رطوبت ندارند . هواي مان را با مصرف بيرويه بنزين وگازوئيل الوده کرديم چطور باران ببارد ؟

باران يک پديده علمي هست البته با رحمت خداوند شکل ميگيرد .کائنات به رفتار نگاه ميکند برعليه او عمل کني منفعتي به او نميدهد.ما نيازمند تغيير جدي در نگرش وسياست هاي مان به اب وانرژي هستيم .ادامه اين وضعيت ديگر شدني نيست ما به نقطه صفر رسيديم.

توقف کنيم.چشم ها را باز کنيم بايد طرحي ديگر ريخت وامور را سامان داد .اگر حيات برايمان ارزش دارد

متخصص بيهوشي درد ومراقبتهاي ويژه

دانش اموخته مديريت  MBA وDBA دانشگاه تهران